Wat is citizen science

Uit ITforResearch bij Universiteit Utrecht

Versie door Rik (overleg | bijdragen) op 18 feb 2020 om 08:35

Citizen science gaat over de actieve deelname van het brede publiek aan wetenschap. Het gaat ook over de verbinding tussen onderzoek en maatschappij, zoals het zichtbaar maken van onderzoek aan niet-wetenschappers. Met het “brede publiek” bedoelen we niet alleen burgers, maar ook bedrijfsleven, instellingen, musea, politiek, beleidsmakers, bepaalde maatschappelijke groepen, etc. Zie ook Citizen science bij de UU en Citizen science buiten de UU. We bieden ook IT-ondersteuning voor citizen science.

Verschillende betekenissen

Het woord citizen science wordt op veel verschillende manieren gebruikt. In deze wiki gebruiken we dus een hele brede betekenis, geïnspireerd op het Open science programma van de EU. Andere woorden die ook gebruikt worden zijn public engagement en burgerwetenschap[1] .

Deelname van het brede publiek kan op verschillende manieren

Deelname van het brede publiek kan op verschillende manieren, waarbij in principe wel de projectleider eindverantwoordelijk blijft. Het kan data aanleveren, door bijv. het invullen van vragenlijsten. Ook kan het helpen bij het beter/sneller bruikbaar maken van onderzoeksdata, door bijv. het transcriberen van scans van documenten of het analyseren van data. Verder kan het publiek onderzoek beïnvloeden, door bijv. het mede beoordelen van onderzoeksvoorstellen, het meeschrijven aan een publicatie, of het doen van suggesties over de onderzoeksrichting. Publiek-private samenwerking valt ook onder citizen science, net als de verbinding met onderwijs.

Citizen science in deze wiki heeft dus een heel brede betekenis, breder dan op sommige andere plekken binnen de UU[2]. Het Public engagementprogramma UU heeft het bijvoorbeeld alleen over het algemene publiek, niet over het betrekken van politiek/beleidsmakers of bedrijfsleven.

Wanneer een onderzoeksonderwerp een bepaalde doelgroep nauw aan het hart gaat, kan de onderzoeker en de UU op enorme maatschappelijke betrokkenheid en enthousiasme rekenen.

Inspiratie


  1. Op andere plekken wordt soms onderscheid gemaakt tussen de doelgroepen “publiek”, “politiek en beleidsmakers” en “bedrijfsleven”. De activiteiten heten dan resp. “public engagement”, “policy engagement” en “business engagement”/”valorisatie”.
  2. Uit gesprekken blijkt dat op sommige plekken binnen de UU “citizen science” een smallere/andere betekenis heeft. Soms wordt onderscheid gemaakt naar doelgroep. Soms omvat het alleen een beroep doen op het brede publiek om aan onderzoeksprojecten mee te werken. Soms worden de termen “publieksactiviteiten” of “outreach” gebruikt: alle vormen van contact tussen onderzoekers en het algemene publiek, maar niet het contact tussen onderzoekers en politiek/beleidsmakers of bedrijfsleven.