Data lab
Uit ITforResearch bij Universiteit Utrecht
Het data lab helpt onderzoekers met hun data.
Doelen voor de UU in 2022
- De UU heeft een data lab, een fysieke en virtuele UU-community waar onderzoekers en ondersteuners kunnen samenwerken op het gebied van data (expertisecentrum, technieken en innovaties, kennis delen, security en privacy rond data, training, etc.).
- Het start als community van mensen die dat nu al doen. Niet alles in één keer, organisch en naar behoefte.
- Het helpt bij het managen van data, en om deze (voor zover gewenst) voor iedereen toegankelijk maken. Voorbeelden zijn tools die helpen bij dataverzameling, -registratie, -bewerking en -selectie, tools voor tekst- en datamining, en faciliteiten om datasets onderling te linken (linked open data). Of tools/faciliteiten voor duurzaam bewaren en open ter beschikking stellen (volgens FAIR principes), of tools die helpen bij het naleven van contractuele bepalingen (bijv. rond het niet of beperkt mogen delen van data van derden).
- Voorbeelden van ondersteuning zijn datamanagers en privacyexperts.
- UU-onderzoekers gaan transparant en ethisch om met data en software.
- Het helpt bij faciliteren van grootschalige IT-onderzoeksfaciliteiten, large scale computing en dataopslag.
- De UU is penvoerder op het gebied van data bij grote onderzoeksconsortitia, zoals SCOOP [1] en YOUth. Dat kan dankzij onze ervaring met de Yoda. Hierdoor kan de UU aansluiten op Europese infrastructuren zoals EOSC [2], kan ze een bijdrage leveren organisaties als aan e-IRG [3], en krijgt ze invloed op de ontwikkeling daarvan.
- De UU gaat een Chief Data Officer aanstellen, de “hoeder” van UU-onderzoeksdata. Deze kan onderzoekers en ondersteuners helpen bij vragen rond vertrouwelijkheid en integriteit. Bijv. door het maken van beleid, het formuleren van richtlijnen, het coördineren van activiteiten, etc. Met de Chief Data Officer kan de UU de waarde van haar onderzoeksdata vergroten, door bijv. hergebruik binnen consortia aan te moedigen (zie bij penvoerder data hierboven).
Ontwikkelingen binnen de UU
Beleidsmatig:
- UU ambitie 2019, visie ITS: Organisatiebrede steun.
- UU ambitie 2020, in het Open science programme UU: De UU heeft faciliteiten en support om onderzoeksdata FAIR te maken.
UU-community:
- Special Interest Groups bij focusgebied Applied Data Science, a community to advance a specific area of knowledge, learning or technology.
- RDM Support heeft veel expertise op dit gebied door haar RDM Support netwerk. Dat omvat o.a. datamanagers en privacyexperts. Ook helpt ze bij het faciliteren van grootschalige IT-onderzoeksfaciliteiten, large scale computing en dataopslag.
- De UU-brede datamanagementoplossing Yoda is beschikbaar voor alle faculteiten. Yoda wordt ook buiten de UU gebruikt. De Yoda-groep werkt aan een koppelng met DANS en het 4TU.Center for Research Data.
Gepland, in het Jaarplan 2019 Research IT programma UU:
- We starten een data lab.
- Voor RDM support:
- De bekendheid en positionering van RDM Support is verbeterd, door zoveel mogelijk te communiceren met onderzoekers die we hebben geholpen, door vooral de verhalen van de onderzoekers op te schrijven, te communiceren en te tonen. Verder denken we aan TED-talks, een open dag, een welkomstpakket voor nieuwe medewerkers, het onder de aandacht brengen van bijzondere datasets, etc. Ook zullen we onderzoekers op sleutelposities goed op de hoogte brengen van de toegevoegde waarden van RDM Support.
- De kennis bij RDM Support medewerkers en datamanagers is verbeterd, onder andere door interne trainingen, het bundelen van kennis voor alle soorten taken en het beter toegankelijk maken van de kennis die RDM experts in huis hebben.
- Ondersteuning op het gebied van datamanagement, ethische review, informatiebeveiliging en privacyregelgeving wordt zoveel mogelijk geïntegreerd. Dit doen we bijvoorbeeld door het bundelen van facultaire procedures en richtlijnen, door te werken aan onderzoekersvriendelijke Data Classification en Data Protection Impact Assessment (DPIA).
- We introduceren TOPdesk om de toenemende hoeveelheid vragen af te handelen en blijvend inzicht in de gestelde vragen te verkrijgen.
- De open science missie van de universiteit is integraal onderdeel van de informatie op de RDM-website en de diensten van RDM Support.
- Er wordt een gebruikersonderzoek gehouden om te evalueren hoe RDM Support functioneert om zo optimaal mogelijk aan te sluiten bij de praktijk van UU-onderzoekers (uitgesteld doel uit 2018).
Voor ontwikkelingen zie Private:Data bij ITS-R&DMS#Data lab.
Inspiratie buiten de UU
- Data carpentry, building communities teaching universal data literacy.
- Amsterdam Science Park study group, a community of computational biologists and bioinformaticians for workshops, help on data and coding projects, community building.
Relatie met andere onderwerpen
- Achtergrond: IT-visie op data en IT-visie op vertrouwelijkheid en integriteit.
- Beleidsdoelen voor het delen van data.
- Het data lab werkt samen met het datadistributiecentrum UU, het software lab en het citizen science lab.
- Faciliteiten en expertise zijn zichtbaar door de UU-discoverer.
- Zie ook Faciliteren van grootschalige IT-onderzoeksfaciliteiten, Large scale computing en Dataopslag.
Meer informatie
- Website: Research Data Management Support.
- Contact: RDM Support.
- UU-pool van datamanagers.
- Reading guides to help prepare, handle, preserve and share data.
- Research data management tools and services.
- Research data management training & workshops.
- RDM Stories.
- ↑ SCOOP is a research and training centre dedicated to the interdisciplinary study of sustainable cooperation as a key feature of resilient societies, https://www.scoop-program.org.
- ↑ EOSC, de European Open Science Cloud, https://eoscpilot.eu.
- ↑ e-IRG, de e-Infrastructures Reflection Group, http://e-irg.eu. Missie: “To support both coherent, innovative and strategic European e-Infrastructure policymaking and the development of convergent and sustainable e-Infrastructure services”.